Vì Sao Whisky Lại Có Vị Sherry?

Khi nhấp một ngụm rượu whisky với hương vị đậm đà của nho sấy, quả chín hay bánh pudding Giáng Sinh, có bao giờ bạn tự hỏi: “Sao whisky lại có vị như… sherry?” Câu trả lời nằm sâu trong lịch sử của ngành công nghiệp rượu mạnh, khi thùng gỗ không chỉ là vật chứa, mà là linh hồn thứ hai của mỗi chai whisky.

Tất cả bắt đầu từ gỗ

Trong quá trình làm whisky, có vô số yếu tố ảnh hưởng đến hương vị cuối cùng, từ nguồn nước, loại mạch nha đến kỹ thuật chưng cất. Nhưng không gì tác động lớn hơn thời gian whisky nằm trong thùng gỗ. Theo ước tính, tới 70% hương vị whisky hình thành trong giai đoạn ủ, và chính tại đây, sherry trở thành một nhân tố chính trong hành trình quyết định hương vị whisky.

Sherry và whisky – mối tình từ thời Elizabeth

Từ thế kỷ 16, sherry là một trong những loại rượu được người Anh ưa chuộng nhất, nhập khẩu hàng chục ngàn thùng mỗi năm từ vùng Cádiz, miền nam Tây Ban Nha. Đỉnh điểm là vào cuối thế kỷ 19, mỗi năm có tới 60.000 thùng sherry được xuất khẩu sang Anh. Khi rượu sherry được rót ra, những chiếc thùng gỗ đã ngấm đẫm rượu ngọt ngào trở thành vật liệu lý tưởng để các nhà làm whisky Scotland trữ rượu non (new make spirit).

Điều bất ngờ xảy ra: thay vì thứ rượu mạnh gắt, người ta phát hiện ra một loại whisky tròn vị, dịu dàng, đậm sắc và giàu tầng hương. Nếu thùng từng chứa Pedro Ximénez, whisky mang vị ngọt đậm như mận chín. Nếu là Oloroso, rượu có xu hướng thanh thoát, có hương hạt dẻ với hậu vị toffee sâu lắng. Và thế là, kiểu whisky “sherried” – nghĩa là whisky mang ảnh hưởng từ thùng sherry – bắt đầu trở thành chuẩn mực. Từ đó, thùng sherry trở thành lựa chọn yêu thích, giúp định hình phong cách “whisky trưởng thành” như chúng ta biết ngày nay.

Thời điểm khó khăn của sherry

Niềm đam mê sherry của người Anh dần suy yếu vào đầu thế kỷ 20. Trong khi đó, ngành whisky ngày càng phát triển và cần thêm nhiều thùng gỗ. Giải pháp đến từ Mỹ: luật pháp yêu cầu bourbon phải ủ trong thùng gỗ sồi mới, và sau khi sử dụng xong, các thùng này không thể tái sử dụng cho bourbon nữa. Vì vậy, chúng được xuất khẩu sang Scotland với giá rẻ, trở thành loại thùng ủ phổ biến nhất.

Hiện nay, chỉ khoảng 5% trong hơn 20 triệu thùng whisky đang ủ ở Scotland là thùng sherry. Những thùng này thường được “seasoned” – tức là được làm mới từ gỗ sồi châu Âu hoặc Mỹ, sau đó rót sherry vào trong khoảng 1–3 năm trước khi gửi sang Scotland.

Triển vọng của thùng ủ sherry cask ngày nay

Dù vậy, sherry cask chưa bao giờ biến mất hoàn toàn. Ngày nay, chỉ khoảng 5% trong số hơn 20 triệu thùng ủ whisky ở Scotland là thùng sherry, nhưng những gì chúng mang lại vẫn rất đặc biệt.

Vì xuất khẩu sherry trong thùng gỗ bị cấm từ năm 1981, các nhà máy chưng cất whisky hiện nay sử dụng thùng được “seasoned” – tức là sản xuất riêng cho mục đích ủ whisky, sau khi đã chứa sherry trong khoảng 2–3 năm.

Một số nhà sản xuất cũng săn lùng thùng “aged” sherry – những thùng đã nằm trong hệ thống solera lâu năm tại các bodega. Tuy nhiên, những thùng này rất hiếm, đắt đỏ, và cần phục hồi kỹ lưỡng trước khi sử dụng. Vì thế, chúng thường chỉ được dùng để “kết thúc” (finish) whisky để tăng thêm chiều sâu cho mẻ rượu cuối cùng.

Hương vị whisky sherry – Di sản cần được gìn giữ

Từ mận khô, nho đen, quả sung, đến hạt hạnh nhân, óc chó, bánh trái và thậm chí chút hương thảo mộc, whisky ủ thùng sherry là một vũ trụ hương vị mà ai mê whisky đều nên khám phá. Đó là kết quả của sự giao thoa giữa văn hoá Scotland và Tây Ban Nha – giữa rượu nho giàu cảm xúc và rượu mạnh giàu cá tính.

Tuy nhiên, với ngành sherry đang chững lại, tương lai của whisky sherry phụ thuộc phần lớn vào nhu cầu thị trường. Một giải pháp đơn giản và thiết thực đang được nhiều chuyên gia gợi ý: hãy uống thêm nhiều whisky sherry.

Một số thương hiệu nổi bật theo phong cách whisky sherry

• Tamdhu – trung thành 100% với thùng sherry
• Glenfarclas – gia đình độc lập lâu đời
• The Macallan – nổi danh toàn cầu
• The Dalmore – nổi bật nhờ nghệ thuật phối trộn thùng

Tamdhu – biểu tượng của sherried whisky hiện đại

Nếu bạn đang tìm một chai rượu whisky sherrry đích thực, Tamdhu là một lựa chọn không thể bỏ qua. Từ khi thành lập vào năm 1897, Tamdhu đã xác định rõ triết lý: chỉ dùng thùng sherry gỗ sồi Tây Ban Nha, không pha trộn, không rút ngắn quy trình.

Tamdhu 12, 15 hay bản giới hạn Batch Strength đều thể hiện rõ cá tính sherry-forward với hương vị dày, đậm trái cây khô, socola đen và hương bánh trái mùa đông. Đây không chỉ là một chai whisky, mà là tuyên ngôn về giá trị truyền thống và sự tôn kính dành cho thùng sherry.

Bạn có thể khám phá các phiên bản Tamdhu chính hãng tại WHISKY.vn – nơi phân phối trực tiếp từ nhà sản xuất, đảm bảo nguồn gốc và chất lượng. Liên hệ hotline 0903 530 268 để nhận tư vấn & đặt hàng!