Vai trò của nước trong sản xuất whisky (phần 1)

Nước là một thành phần thiết yếu trong quy trình sản xuất rượu whisky, đóng góp vào mọi giai đoạn từ chuẩn bị nguyên liệu đến hoàn thiện hương vị. Đầu tiên, nước được dùng để làm sạch và chuẩn bị nguyên liệu. Tiếp theo, trong quá trình chiết xuất đường từ lúa mạch/ngũ cốc nghiền, nước đóng vai trò trung gian quan trọng. Sau quá trình chưng cất, nước còn được sử dụng để giảm nồng độ cồn của rượu whisky xuống mức lý tưởng.

Các nhà máy chưng cất whisky luôn chú trọng đến chất lượng và nguồn gốc của nước. Những nhà máy lâu đời thường được xây dựng gần các nguồn nước tự nhiên, trong khi các nhà máy mới có thể sử dụng nước cất hoặc nước ngầm. Dù vậy, người thưởng thức whisky thường chưa hiểu hết được vai trò của nước trong quá trình sản xuất whisky. Hãy cùng WHISKY.vn khám phá trong bài viết dưới đây!

Nước là yếu tố cốt lõi trong sản xuất whisky

Nước không chỉ là thành phần chính trong whisky mà còn đóng vai trò quyết định chất lượng và hương vị cuối cùng. Hàm lượng khoáng chất trong nước ảnh hưởng trực tiếp đến độ pH và khả năng chiết xuất hương vị từ nguyên liệu. Một số khoáng chất như sắt, nếu ở nồng độ cao, có thể tạo ra mùi vị không mong muốn. Vì thế, các nhà máy chưng cất luôn lựa chọn nguồn nước phù hợp để tránh những tác động tiêu cực này, đảm bảo whisky đạt chuẩn hương vị tinh tế nhất ngay từ đầu.

Hương vị của nước

Nước có hương vị trung tính và tươi mát, không rõ rệt. Chính đặc tính này khiến nước trở thành lớp nền hoàn hảo cho các loại đồ uống khác mà không lấn át hương vị. Tuy nhiên, nước có thể hấp thụ hương vị từ môi trường xung quanh như khoáng chất trong đất hoặc các chất bảo quản khiến mùi vị thay đổi. Ví dụ, một số người có thể cảm nhận được vị kim loại hoặc clo nhẹ trong nước đã qua xử lý.

Nguồn nước ảnh hưởng đến hương vị whisky như thế nào?

1. Nguồn nước và hương vị whisky

Nước đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên hương vị đặc trưng của whisky. Mỗi nhà máy chưng cất lựa chọn nguồn nước cẩn thận dựa trên vị trí và chất lượng nước, gồm các yếu tố như độ pH và khoáng chất. Một số nhà máy sử dụng suối tự nhiên hoặc giếng khoan trong khuôn viên, trong khi những nơi khác lấy nước từ sông, hồ gần đó. Nước giàu khoáng chất có thể làm nổi bật hương vị whisky, còn tạp chất như sắt có thể phá hỏng chất lượng rượu.

2. Nước giếng khoan và nước tầng ngầm

Nước giếng khoan là nguồn nước được khai thác từ lỗ sâu dưới lòng đất bằng thiết bị khoan chuyên dụng, trong khi nước từ tầng chứa (aquifer) được giữ trong các lớp đá xốp hoặc sỏi dưới mặt đất. Cả hai loại nước này đều chứa khoáng chất tự nhiên, thường có chất lượng cao và rất phù hợp cho việc sản xuất whisky.

3. Nước suối tự nhiên

Nước suối là nước chảy trên bề mặt đất từ các nguồn ngầm hoặc sông ngầm. Nó được xem là loại nước tốt nhất nhờ quá trình lọc tự nhiên qua các tầng đất đá, giúp loại bỏ tạp chất nhưng vẫn giữ lại khoáng chất quan trọng. Tuy nhiên, chất lượng nước suối cũng phụ thuộc vào môi trường xung quanh và vị trí cụ thể của nguồn nước.

Nguồn nước của nhà máy chưng cất GlenAllachie được lấy từ hai con đập nằm cách sông Ben Rinnes hơn hai dặm về phía đông bắc. Đập Blackstank cung cấp nước làm mát cho các bình ngưng tụ, trong khi đập Heanshead nhỏ hơn cung cấp nước cho quá trình nghiền.

4. Nước cất và nước tinh khiết

Nước cất: Được tạo ra bằng cách đun sôi nước và ngưng tụ hơi nước trở lại dạng lỏng. Quá trình này loại bỏ mọi khoáng chất và tạp chất, khiến nước có vị “nhạt” và trung tính.

Nước tinh khiết: Xử lý bằng các phương pháp như lọc hoặc thẩm thấu ngược để loại bỏ tạp chất, nhưng vẫn giữ lại một số khoáng chất. Do đó, nước tinh khiết thường có hương vị nhẹ hơn nước cất.

Vị “nhạt” của nước cất không lý tưởng để sản xuất whisky vì thiếu khoáng chất tự nhiên cần thiết cho quá trình lên men và cân bằng hương vị.

5. Nước đóng chai tại nguồn

Loại nước này được lấy trực tiếp từ các nguồn tự nhiên như suối hoặc tầng chứa nước và được đóng chai mà không qua xử lý hóa học. Nước đóng chai tại nguồn giữ lại các khoáng chất tự nhiên như canxi, magie, kali và sắt, giúp tạo nên hương vị đặc trưng. Tuy nhiên, nước này phải trải qua các quy trình kiểm định nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn như kiểm tra vi sinh (phát hiện vi khuẩn, virus gây hại), kiểm tra độ pH, độ cứng, tổng lượng khoáng chất hòa tan và kiểm tra các chất phóng xạ, gây ô nhiễm…

Nước đóng chai tại nguồn thường có vị tự nhiên và đậm đà hơn so với nước cất hoặc nước tinh khiết nhờ hàm lượng khoáng chất tự nhiên. Những khoáng chất này không chỉ mang lại hương vị đặc biệt cho whisky mà còn hỗ trợ quá trình chiết xuất đường và lên men.

Nhìn chung, việc lựa chọn nguồn nước là một phần quan trọng trong quy trình sản xuất rượu whisky. Từ nước suối tinh khiết đến nước ngầm giàu khoáng chất, mỗi loại đều góp phần định hình hương vị và chất lượng của whisky thành phẩm.

Với vai trò quan trọng của nước trong việc tạo nên hương vị whisky đặc trưng, phần tiếp theo của bài viết sẽ tiếp tục đi sâu vào vai trò của nước trong quá trình chưng cất và thưởng thức whisky. Cùng tiếp tục tìm hiểu trong phần 2 của bài viết nhé!