Rượu whisky nổi tiếng khắp thế giới không chỉ bởi hương vị quyến rũ mà còn bởi quy trình chưng cất và ủ rượu rất phức tạp và kỳ công. Một trong những yếu tố quan trọng quyết định hương vị của whisky chính là loại thùng được sử dụng để ủ. Mỗi loại thùng mang lại những đặc trưng và hương vị riêng, tạo nên sự đa dạng và phong phú cho từng chai whisky. Trong bài viết này, hãy cùng WHISK.VN khám phá về các loại thùng ủ – bí mật tạo nên sự hấp dẫn cho rượu whisky
Thùng rượu whisky được cấu tạo như thế nào?
Thùng rượu whisky được chế tạo bắt đầu từ việc lựa chọn gỗ. Gỗ đủ tiêu chuẩn được cắt, bào và tạo góc để tạo thành các thanh gỗ; các mảnh riêng lẻ sẽ được ghép lại để tạo thành thùng. Những thanh gỗ dài hơn sẽ được sử dụng để tạo thành thân thùng, trong khi những mảnh nhỏ hơn sẽ được dùng để làm đáy thùng. Có ba kích cỡ thùng chính: thùng barrel, dung tích 190 lít, thùng hogshead, dung tích 250 lít, và thùng butt, dung tích 500 lít.
Thợ làm thùng, được gọi là cooper, thường sử dụng các vòng thép tạm thời để giữ các thanh gỗ lại với nhau để tạo hình thùng. Trước khi có thể cố định đáy thùng, bên trong thùng phải được đốt cháy nhẹ. Mặt trong thùng được đốt nóng trong vài giây, tạo ra một lớp gỗ bên trong sẽ phản ứng với rượu whisky và loại bỏ các hợp chất gây mùi không mong muốn.
Sau đó, các vòng thép cố định sẽ được lắp vào trước khi thêm một lượng nhỏ nước vào thùng để kiểm tra rò rỉ. Thùng sau đó sẽ sẵn sàng để sử dụng và trở thành một phần của quá trình chưng cất rượu whisky. Những thùng mới đóng được sử dụng để ủ được gọi là first fill. Các thùng có thể được sử dụng nhiều lần, thậm chí cho các loại rượu khác nhau. Sử dụng thùng ủ như thế nào tùy thuộc vào nhà chưng cất muốn tạo nên hương vị như thế nào.
Điều gì xảy ra khi whisky được ủ trong thùng?
Để hiểu đầy đủ tại sao việc lựa chọn loại thùng lại là một quyết định then chốt trong quá trình sản xuất whisky, trước tiên cần tìm hiểu điều gì thực sự xảy ra khi whisky đã được chưng cất được đổ vào thùng và để lại để ủ.
Để được phân loại là Scotch whisky, rượu phải được sản xuất tại Scotland và được ủ tối thiểu ba năm. Trong nhiều tháng nằm trong thùng, rượu và gỗ sẽ tạo nên những phản ứng hóa học, mang đến hương vị và màu sắc riêng cho rượu. Thùng gỗ còn chia sẻ những nốt hương từ các loại chất lỏng đã được chứa trong đó trước đây (với những thùng sử dụng lại) được gỗ xốp hấp thụ.
Và vì gỗ có tính thấm, nên mỗi năm khoảng 2% lượng rượu trong thùng sẽ bay hơi vào không khí. Những nhà làm rượu gọi đó là “phần của thiên thần”. Phần bay hơi tự nhiên này là không thể tránh khỏi. Bởi vậy, các dòng Scotch whisky ủ lâu năm sẽ ngày càng trở nên hiếm hoi với vì sau thời gian dài ủ, không còn nhiều rượu Scotch trong thùng nữa.
Các loại thùng ủ rượu whisky
1. Thùng gỗ sồi Mỹ (American Oak Barrels)
Thùng gỗ sồi Mỹ là loại thùng phổ biến nhất trong quá trình ủ whisky, đặc biệt là cho Bourbon. Gỗ sồi Mỹ có đặc tính chắc chắn và khả năng chịu lực tốt, giúp bảo quản rượu trong thời gian dài mà không bị rò rỉ. Khi ủ trong thùng gỗ sồi Mỹ, whisky thường có hương vị vani, caramel và đôi khi có chút vị dừa. Những hương vị này xuất phát từ các hợp chất tự nhiên có trong gỗ sồi, được chuyển hóa trong quá trình ủ.
2. Thùng gỗ sồi châu Âu (European Oak Barrels)
Khác với gỗ sồi Mỹ, gỗ sồi châu Âu thường được sử dụng để ủ Scotch whisky. Thùng gỗ sồi châu Âu mang đến hương vị phức hợp hơn, bao gồm các nốt hương của gia vị, trái cây khô và chocolate đen. Các loại thùng này thường được làm từ gỗ sồi ở các vùng như Pháp, Tây Ban Nha và Hungary. Whisky ủ trong thùng gỗ sồi châu Âu thường có vị đậm đà và phong phú, phù hợp với những người yêu thích hương vị cổ điển và mạnh mẽ.
3. Thùng Sherry (Sherry Casks)
Thùng Sherry là một trong những loại thùng được yêu thích nhất trong quá trình ủ whisky, đặc biệt là ở Scotland. Trước khi được sử dụng để ủ whisky, những thùng này từng được sử dụng để ủ rượu Sherry – một loại rượu vang ngọt nổi tiếng của Tây Ban Nha. Quá trình ủ Sherry tạo ra các hợp chất và hương vị độc đáo trong gỗ, và khi whisky được ủ trong các thùng này, nó hấp thụ những hương vị đó.
Whisky ủ trong thùng Sherry thường có hương vị ngọt ngào, đậm đà của trái cây khô, mật ong, và đôi khi là hương vị gia vị như quế và đinh hương. Những đặc điểm này làm cho hương vị whisky ủ trong thùng Sherry trở nên phong phú và đa dạng, rất được ưa chuộng bởi những người yêu thích whisky có hương vị phức hợp và ngọt ngào. Ngoài ra, màu sắc của whisky ủ trong thùng Sherry cũng thường đậm hơn, mang lại vẻ ngoài hấp dẫn.
4. Thùng Bourbon (Bourbon Barrels)
Thùng Bourbon là một loại thùng phổ biến khác, thường được tái sử dụng sau khi ủ rượu bourbon – một loại whisky nổi tiếng của Mỹ. Thùng Bourbon mang lại cho whisky hương vị vani, caramel và đôi khi có chút vị dừa, tương tự như thùng gỗ sồi Mỹ nhưng có nhiềuđặc điểm riêng do quá trình ủ bourbon trước đó.
Whisky ủ trong thùng Bourbon thường có hương vị ngọt ngào, ấm áp và dễ chịu. Những hợp chất hóa học trong gỗ đã được biến đổi bởi bourbon, khi tiếp xúc với whisky, tạo nên sự hòa quyện tuyệt vời giữa các hương vị. Đây là lý do tại sao thùng Bourbon rất được ưa chuộng trong quá trình ủ whisky.
5. Thùng gỗ sồi Nhật Bản (Japanese Oak Barrels)
Whisky Nhật Bản nổi tiếng với hương vị nhẹ nhàng, thanh tao, một phần nhờ vào loại thùng gỗ sồi Nhật Bản. Gỗ sồi Nhật Bản, còn gọi là Mizunara, có hương thơm đặc trưng, mang lại cho whisky các nốt hương hoa, trái cây tươi và một chút vị gỗ. Whisky ủ trong thùng Mizunara thường được đánh giá cao về độ phức hợp và sự tinh tế.
6. Thùng rượu vang (Wine Casks)
Thùng rượu vang, đặc biệt là thùng từng ủ rượu vang đỏ, cũng được sử dụng để ủ whisky. Loại thùng này mang lại cho whisky hương vị phong phú từ trái cây, chocolate đến gia vị. Whisky ủ trong thùng rượu vang có hương vị phức hợp, phong phú và có màu sắc đậm đẹp mắt.
7. Thùng rượu Rum (Rum Casks)
Thùng rượu rum, sau khi đã qua quá trình ủ rượu rum, được sử dụng để ủ whisky sẽ mang lại hương vị ngọt ngào, đậm đà của đường mía và gia vị. Whisky ủ trong thùng rum có hương vị độc đáo, thường thích hợp cho những người yêu thích sự mới lạ và đa dạng trong hương vị.
Kết
Quá trình ủ whisky trong các loại thùng khác nhau mang lại sự đa dạng cùng sức hấp dẫn độc đáo riêng biệt của từng rượu loại. Mỗi loại thùng ủ đều đóng góp những đặc trưng riêng, tạo nên sự khác biệt và phong phú cho từng chai whisky. Đặc biệt, thùng Sherry và thùng Bourbon được ưa chuộng nhất bởi hương vị độc đáo và phong phú mà chúng mang lại. Việc hiểu rõ về các loại thùng ủ rượu giúp chúng ta thêm yêu thích và trân trọng những giọt whisky tinh túy.
WHISKY.vn là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích whisky hoặc muốn tìm hiểu thêm về thế giới của Scotch whisky. Chúng tôi không chỉ cung cấp kiến thức về whisky mà còn mang đến những hương vị whisky chất lượng, được chọn lọc kỹ lưỡng từ những thương hiệu đẳng cấp. Hãy cùng WHISKY.vn khám phá và tận hưởng những hương vị tuyệt vời của Scotch whisky ngay hôm nay!