Lọc lạnh trong sản xuất whisky là gì?

Lọc lạnh (chill-filtration) là một trong những quy trình sản xuất thường được nhắc đến khi nói về whisky. Quy trình này không chỉ liên quan đến việc cải thiện màu sắc rượu whisky mà còn gây ra nhiều tranh cãi xoay quanh hương vị và chất lượng. Trong bài viết này, hãy cùng WHISKY.vn khám phá sâu hơn về lọc lạnh, lý do tại sao các nhà sản xuất whisky sử dụng quy trình này và liệu nó có thực sự ảnh hưởng đến trải nghiệm thưởng thức rượu hay không.

Lọc lạnh là gì?

Như tên gọi, chill-filtration là phương pháp lọc whisky bằng cách làm lạnh. Trong whisky có nhiều hợp chất tự nhiên như protein, axit béo, este, dầu và chất béo. Khi rượu được làm lạnh ở nhiệt độ từ -10°C đến 4°C, các hợp chất này kết tụ lại và lọc qua bộ lọc. Các hạt sau khi kết tụ có kích thước khác nhau, tùy thuộc vào quy trình lọc và độ mịn của bộ lọc (thường có kích thước khoảng 5 micromet).

Vì sao whisky được lọc lạnh?

Lọc lạnh là phương pháp được sử dụng để loại bỏ các khuyết điểm về mặt thẩm mỹ. Khi bạn thêm nước hoặc đá vào dòng whisky không qua lọc lạnh, rượu có thể xuất hiện hiện tượng vẩn đục. Hiện tượng này không ảnh hưởng đến chất lượng hay hương vị nhưng có thể khiến người thưởng thức hiểu lầm rằng rượu có vấn đề. Đối với các nhà sản xuất, đảm bảo màu sắc trong suốt và sáng đẹp của rượu là điều quan trọng, đặc biệt đối với các sản phẩm được sản xuất với sản lượng lớn.

Hiện tượng vẩn đục này là kết quả của quá trình flocculation (kết bông), khi các hợp chất như este và axit béo kết tụ lại ở nhiệt độ thấp hoặc khi rượu bị pha loãng. Lọc lạnh giúp loại bỏ các hợp chất này, đảm bảo whisky có màu sắc trong trẻo. Quy trình lọc lạnh thường được áp dụng với whisky có độ cồn dưới 46% ABV, vì ở nồng độ này, các este axit béo dễ bị tách ra khỏi dung dịch và tạo thành cặn đục.

Lọc lạnh có làm thay đổi hương vị không?

Một số ý kiến cho rằng lọc lạnh không chỉ thay đổi vẻ ngoài mà còn ảnh hưởng đến hương vị và kết cấu của rượu whisky. Các hợp chất bị loại bỏ như dầu và axit béo không chỉ góp phần tạo nên hương vị mà còn mang lại cảm giác béo ngậy đặc trưng.

Ví dụ, nhà máy chưng cất Bruichladdich từ chối sử dụng lọc lạnh, cho rằng: “Chúng tôi thà chấp nhận rượu có một chút mờ đục trong ly còn hơn mất đi hương vị và kết cấu mà chúng tôi đã cẩn thận tạo ra qua quá trình lên men và ủ”. Điều này phản ánh quan điểm về sự nguyên bản và minh bạch trong sản xuất whisky.

Quan điểm của các nhà sản xuất về lọc lạnh

Không phải tất cả các nhà sản xuất đều phản đối lọc lạnh. Một số nhà sản xuất như Michter’s tùy chỉnh quy trình lọc lạnh để cân bằng giữa hương vị và vẻ ngoài. Họ sử dụng các tấm lọc có thể điều chỉnh để loại bỏ chỉ những hợp chất gây đục mà không làm mất đi hương vị.

Brian Kinsman từ William Grant & Sons cho biết, quy trình lọc lạnh có thể được kiểm soát tinh tế để đảm bảo hương vị vẫn được giữ nguyên. Bằng cách điều chỉnh tốc độ dòng chảy, áp suất và diện tích bề mặt lọc, chỉ các hợp chất gây đục mới bị loại bỏ, trong khi các thành phần hương vị quan trọng vẫn được giữ lại.

Người thưởng thức nên hiểu thế nào về lọc lạnh?

Hiện tượng đục trong rượu whisky thực chất không phải là vấn đề đáng lo ngại. Tương tự như dầu ô liu có thể trở nên mờ đục khi gặp nhiệt độ thấp, whisky không qua lọc lạnh cũng có thể xuất hiện hiện tượng này. Điều quan trọng cần hiểu là sự vẩn đục này hoàn toàn không ảnh hưởng đến chất lượng hay hương vị của rượu.

Hiện nay, ngành công nghiệp whisky đã chú trọng hơn vào việc giải thích hiện tượng này cho người thưởng thức, bởi vậy có rất nhiều nhà sản xuất đã ngưng sử dụng quy trình này. Các nhà chưng cất như GlenAllachie, Tamdhu hay Glengoyne hoàn toàn không lọc lạnh và ghi chú rất rõ ràng trên nhãn, giúp khách hàng cảm thấy an tâm và hiểu rõ hơn về sản phẩm.

Lọc lạnh là một kỹ thuật quan trọng trong quá trình sản xuất whisky, mang lại nhiều lợi ích về mặt hình thức và độ ổn định của sản phẩm. Tuy nhiên, kỹ thuật này cũng có những tranh cãi về ảnh hưởng của nó đến hương vị của whisky. Với sự phát triển của thị trường và sự đa dạng trong sở thích của người tiêu dùng, cả hai phương pháp – có lọc lạnh và không lọc lạnh – đều có chỗ đứng riêng và mang đến những trải nghiệm độc đáo cho người thưởng thức.

Dù lựa chọn của bạn là gì, hãy nhớ rằng điều quan trọng nhất khi thưởng thức whisky chính là tận hưởng hương vị và câu chuyện mà mỗi chai rượu whisky mang lại. Liên hệ WHISKY.vn qua Hotline 0903 530 268 để khám phá thêm nhiều kiến thức thú vị về thế giới whisky!