Những chai rượu whisky ủ hoàn thiện trong thùng sherry (sherry-finished) hoặc được ủ hoàn toàn trong thùng sherry từ lâu đã trở thành một xu hướng trong nghệ thuật chưng cất whisky. Tín đồ rượu whisky chắc hẳn không còn xa lạ với hai thuật ngữ phổ biến: Oloroso sherry và Pedro Ximénez (PX) sherry. Những tên gọi này có ý nghĩa gì? Chúng có điểm khác biệt không? Và liệu bạn có thể cảm nhận được sự khác biệt đó trong hương vị whisky không?
Hãy cùng WHISKY.vn tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Sherry là gì?
Sherry là một loại rượu vang cường hóa (fortified wine) được sản xuất chủ yếu ở vùng Andalusia, Tây Ban Nha. Đặc điểm chính của sherry là nó được bổ sung thêm rượu mạnh (brandy) để tăng nồng độ cồn và tạo ra nhiều phong cách khác nhau. Các loại sherry thường được chia thành hai nhóm chính là dry sherry như Fino, Amontillado và sweet sherry như Cream, Oloroso và Pedro Ximénez.
Đọc thêm: Tìm hiểu whisky ủ thùng sherry
Có tất cả bao nhiêu loại sherry?
Thực tế, có tám loại sherry khác nhau. Oloroso và PX chỉ là hai trong số đó. Trong tám loại này, Fino là loại sắc nét nhất, PX là loại ngọt nhất còn Oloroso nằm ở mức trung bình.
Vì sao các thùng Oloroso và PX lại được ưa chuộng tromg quá trình ủ whisky?
Từ thế kỷ 19, thùng sherry đã được sử dụng để ủ và vận chuyển whisky. Khi whisky tiếp xúc với thùng gỗ trước đây từng chứa sherry, nó hấp thụ các hợp chất và hương vị từ rượu sherry, tạo ra hương vị phức hợp và chiều sâu rất ấn tượng.
Thùng Oloroso mang đến cho whisky hương vị đậm đà của caramel, hạt ngậy và trái cây khô, trong khi thùng PX lại thêm vào độ ngọt nổi bật với hương toffee, nho khô, mật mía và quả vả. Hai loại thùng này giúp cân bằng hương vị của whisky, làm tăng thêm độ phong phú và chiều sâu.
Sự khác biệt về hương vị giữa Oloroso và PX sherry
Oloroso sherry: Oloroso sherry được ủ lâu năm và không được che chắn bởi lớp men tự nhiên (flor), dẫn đến oxy hóa trong quá trình ủ. Điều này mang lại cho rượu hương vị đậm đà, phong phú. Các nốt hương phổ biến mà thùng ủ Oloroso đem lại thường là caramel, quả óc chó, vani và chút hương cay nhẹ. Vị rượu whisky ủ thùng Oloroso thường đem lại cảm giác đậm đà.
Đọc thêm: Oloroso sherry cask là gì?
Pedro Ximénez (PX) sherry: PX sherry được làm từ những trái nho Pedro Ximénez đã được phơi khô, cô đặc đường tự nhiên. Kết quả là loại rượu cực kỳ ngọt với hương vị đậm đà cùng những nốt hương nổi bật như nho khô, mật mía, quả vả và socola đen. Chất vị whisky ủ thùng PX sherry thường ngọt ngào và sánh mịn.
Hai loại sherry tác động thế nào đến hương vị của whisky?
Những hương thơm và hương vị được liệt kê ở trên chính là những gì mà mỗi loại sherry mang lại cho hương vị của whisky. Tuy nhiên, còn có những yếu tố khác cũng tác động tới hương vị của whisky, phụ thuộc vào phong cách của mỗi nhà chưng cất. Ví dụ:
- Whisky được ủ hoàn toàn trong thùng sherry hay chỉ được nuôi ủ hoàn thiện vài tháng?
- Đó là thùng sherry lần đầu tiên được sử dụng (first-fill) hay là thùng tái sử dụng (refill)?
Whisky đã được ủ bao nhiêu năm?
Nuôi ủ hoàn thiện trong thùng sherrry (sherry finished): Whisky được ủ trong thùng gỗ sồi khác và chỉ chuyển sang thùng sherry trong vài tháng cuối để hoàn thiện hương vị. Tùy thuộc vào loại sherry (Oloroso hay PX), whisky sẽ hấp thụ các đặc tính từ thùng, nhưng không quá mạnh mẽ.
Ủ hoàn toàn trong thùng sherry (fully sherry aged) Whisky được ủ từ đầu đến cuối trong thùng sherry, mang lại hương vị phức hợp và đậm đà hơn. Whisky ủ hoàn toàn trong thùng PX thường đem đến cảm giác ngọt ngào, còn khi ủ trong thùng Oloroso thì có hương vị cân bằng hơn.
Thùng ủ lần đầu (First Fill) hay là thùng tái sử dụng (Refill): First fill là thùng mới được sử dụng lần đầu sau sherry, có nhiều hương vị sherry hơn. Ngược lại, Refill là thùng đã sử dụng nhiều lần, lượng hương vị sherry còn lại ít hơn.
Để dễ dàng hình dung hương vị whisky chịu tác động từ những yếu tố nào trong thùng ủ, có thể tham khảo biểu đồ dưới đây.
Khám phá một số dòng whisky ủ thùng sherry nổi bật
Tamdhu 15 Year-Old: Tamdhu 15 YO là dòng whisky single malt biểu tượng cho phướng pháp ủ thùng sherry cổ điển với 100% thời gian ủ hoàn toàn và trọn vẹn trong thùng Oloroso sherry cao cấp. Rượu có hương thơm của bánh táo, nho, gia vị ấm và vỏ cam, quyện cùng hương vị quả mơ ngon ngọt, mâm xôi, bánh cam và kem hạnh nhân, để lại dư vị đầy ấn tượng với hương vị bánh quy mạch nha ấm áp, rượu sherry và vani ngọt ngào.
GlenAllachie 15 Year-Old: Quá trình ủ dài lâu trong hai loại thùng Oloroso và Sherry Pedro Ximenez đã mang đến cho GlenAllachie 15 hương vị hấp dẫn đặc trưng với hương thơm quyến rũ của gia vị ngọt, nho khô và bánh quy bơ, quyện cùng hương socola đen, vỏ cam, chuối và caramel ngọt ngào, đọng lại dư vị mượt mà.
Meikle Tòir The Sherry One 5 Year-Old: Dòng whisky trẻ tuổi gây ấn tượng với sự ngọt ngào đặc trưng từ thùng PX Sherry, nổi bật với nốt hương sô cô la đen, gia vị cay, mật ong hun khói và mocha xen kẽ với chút vị của quả sung, mật đường. Chất vị tươi mới và dễ thưởng thức khiến chai whisky này trở thành lựa chọn lý tưởng cho những người mới khám phá dòng sherry cask.
Oloroso và PX sherry mang đến hai phong cách độc đáo trong thế giới rượu whisky. Khi thưởng thức những dòng whisky được ủ thùng sherry, các tín đồ không chỉ cảm nhận sự tinh tế trong từng tầng hương vị mà còn bước vào hành trình khám phá nghệ thuật chưng cất và ủ rượu đầy mê hoặc.
Hãy để mỗi chai rượu whisky ủ thùng sherry kể câu chuyện riêng qua từng giọt rượu, từ những nốt hương đậm sâu của Oloroso đến sự quyến rũ ngọt ngào của PX. Đó là cách hoàn hảo để nâng tầm trải nghiệm và kết nối với tinh hoa của ngành công nghiệp whisky thế giới. Liên hệ WHISKY.vn qua Hotline 0903 530 268 để khám phá thêm những dòng whisky cao cấp và tìm kiếm hương vị hoàn hảo dành riêng cho bạn.